Op 30 oktober werd in Tilburg de uitgave Ons huis. Op zoek naar een Joodse familie in Tilburg gepresenteerd. Verderop vindt u nadere informatie over dit boek. Alfred Polak, de oom van Bertram Polak, eveneens woonachtig op de Professor Dondersstraat in Tilburg, was in 1908 een van de oprichters van de Noord-Brabantse afdeling van de Nederlandsche Zionisten Bond. De Bossche ondernemer Ferdinand Cahen, was tot zijn dood in 1938 voorzitter van de Bossche afdeling van de NZB. Samen met Azijnman en Diamant was hij een van de weinige zionisten in de nogal conservatieve Joodse gemeenschap in Den Bosch. Later zouden Alfred en zijn vrouw Fien Polak-van Cleeff – alsmede hun dochters – een levenslange vriendschap sluiten met Ferdinands zoon Max en zijn vrouw Jet Cahen-Elion. In 1956 zat Max aan het sterfbed van Alfred Polak. Zelfs nu nog bestaan er contacten tussen hun nakomelingen.
Over het boek: Een struikelsteen voor Bertram Polak in 2011, de film Hier was Bertram in 2012 en een dik boek in het Engels in 2016. En nu dan het boek Ons huis. Zoektocht naar een Joodse familie in Tilburg. Steeds staat een huis in een mooie straat in Tilburg centraal. Nadat de auteur, Arnoud-Jan Bijsterveld, het in 2000 had gekocht, ontdekte hij dat het Joodse echtpaar Hans en Bertha Polak-Cohen het in 1928 had gebouwd. Toen de geschiedenis van hun gezin langzaam boven water kwam, bleek er een tragisch verhaal met het huis verbonden te zijn: het verhaal van Bertram Polak, de zoon van het echtpaar. Bertrams familieleden vluchtten in mei 1940 naar Engeland, Bertram bleef achter. In december 1941 probeerde ook hij met drie Tilburgse vrienden naar Engeland te ontsnappen, werd verraden en uiteindelijk op 17 augustus 1942 in Auschwitz vermoord. Dit boek vertelt deze geschiedenis en laat zien wat er gebeurt tijdens het achterhalen van het traumatische verleden, niet alleen in de levens van de volgende generaties van de familie Polak maar ook met de schrijver zelf.
Het verhaal wordt ingekaderd in de geschiedenis van Joden in Noord-Brabant en Nederland voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog. De kleine Joodse minderheid, niettemin prominent aanwezig in de steden en dorpen van Brabant, drukte haar stempel op industrie en handel. Van de ruim tweeduizend Joodse Noord-Brabanders die hier in 1940 woonden, overleefde ongeveer de helft, tegen een kwart in de rest van Nederland. In dit boek wordt duidelijk wat één familie overkwam. Het onlangs met subsidie van het Mondriaan Fonds gestarte onderzoek van Frank van Doorn MA naar alle circa 4.000 Joden die tussen 1930 en 1945 in Noord-Brabant woonden en verbleven, moet duidelijk maken welke factoren bijdroegen aan de relatief hogere overlevingskansen van de Noord-Brabantse Joden. Mogelijk speelde de hoge mate van sociale integratie een rol. Zou het toch waar zijn wat de Nieuwe Tilburgsche Courant in 1933 schreef: ‘Misschien nergens in Nederland beweegt de Joodsche bevolking zich zoo vrij en ongedwongen als in het Katholieke Brabant. Misschien nergens ook, wordt ze zoo volkomen in de gemeenschap opgenomen’? Het eerste exemplaar van Ons huis. Op zoek naar een Joodse familie in Tilburg werd in ontvangst genomen door prof. mr. Ernst Hirsch Ballin.
Ons huis. Op zoek naar een Joodse familie in Tilburg (ISBN 9789087048716) is een uitgave van Uitgeverij Verloren in Hilversum. Het boek is verkrijgbaar via www.verloren.nl en in de boekhandel. De film Hier was Bertram is op YouTube te bekijken.