Op 2 maart overleed in haar woonplaats Rijswijk, Beike Steinbach. Samen met Peter Jorna was zij initiatiefnemer van de Sinti en Roma namenplaquette die in opdracht van de gemeente ‘s-Hertogenbosch werd gerealiseerd en op 26 januari 2020 (Holocaust Memorial Day) werd onthuld. Beike Steinbach was de stuwende kracht in de stichting O Lungo Drom (“De Lange Weg”, in het Romanes). Met de reizende tentoonstelling “Sinti en Roma door de eeuwen heen in Nederland” vraagt de stichting aandacht voor de geschiedenis van Sinti en Roma in Nederland. Daarover schreef ze in het voorwoord bij de tentoonstelling:
De geschiedenis en hedendaagse situatie van Sinti en Roma is voor veel mensen in ons land onbekend. Als deze bevolkingsgroep al in het nieuws komt, is het meestal negatief of geromantiseerd. Een zwarte bladzijde vormt de Tweede Wereldoorlog met razzia’s, deportaties en systematische vernietiging in de concentratiekampen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Sinds 1995 organiseren Sinti en Roma regelmatig herdenkingen, op 4 mei maar ook in de dagen rond 16 mei. Op 16 mei 1944 voerde de Nederlandse politie een ‘centrale aanhouding’ uit in achttien gemeenten, met deportatie naar doorgangskamp Westerbork en vervolgens naar vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau. Bijna de helft van de opgepakte Sinti en Roma kwam uit Den Haag, waar in het Zeeheldenkwartier een monument werd opgericht. Ook in andere gemeenten verschenen monumenten, op initiatief van burgers samen met Sinti en Roma.
Stichting O Lungo Drom vindt dat de belangstelling zich niet tot deze herdenkingsmaanden en deze zwarte bladzijde dient te beperken. Aandacht in het openbare leven is belangrijk. Het zal daarbij ook moeten gaan over de rijkdom en variëteit in cultuur van Sinti en Roma, over actuele ontwikkelingen op gebied van wonen, werken en onderwijs. De tentoonstelling zie ik als een boek waar je door heen kunt lopen. In 34 panelen biedt de tentoonstelling kennis en informatie met unieke foto’s en teksten. Een uitdaging aan jong en oud om de geschiedenis en het heden van Sinti en Roma in Nederland te onderzoeken. Op die manier wil de stichting O Lungo Drom een bijdrage leveren aan meer wederzijds begrip, verbeteringen in de relaties met instanties en aan juiste beeldvorming in de media. De Lange Weg is niet alleen letterlijk ‘De Reis’ die Sinti en Roma door de eeuwen heen gemaakt hebben: de migraties, door vele landen heen. Sinti en Roma bedoelen daarmee ook nog iets anders: de weg die wel oneindig lijkt. Dan hebben we het over de acceptatie van ons in de samenleving. Deze Lange Weg is nog steeds niet op zijn eind. De tentoonstelling laat de lange weg zien, die Sinti en Roma in Nederland zijn gegaan. Het is bijzonder dat kinderen en jongeren een stukje met hen mee willen lopen. Om de verontwaardiging over onrecht te delen, te genieten van de muziek en de cultuur en te leren samen onderweg te zijn.
