Op zondag 26 januari 2020 wordt in de binnenstad van ’s-Hertogenbosch stilgestaan bij alle vervolgde Bossche oorlogsslachtoffers, die in vernietigings- en concentratiekampen zijn vermoord. Dat gebeurt aan de hand van een korte wandeling met toelichtingen langs specifieke monumenten, waarbij vanuit verschillende invalshoeken de slachtoffergroepen worden belicht en herdacht. De wandeling start om 16.30 uur op de hoek Stationsweg / Oranje-Nassaulaan, waar allereerst gezamenlijk de in oktober 2019 gepresenteerde namenplaquette vervolgde en vermoorde Sinti en Roma wordt geplaatst. De wandeling eindigt rond 17.45 uur in de voormalige Synagoge. In het kader van 75 jaar Vrijheid van onze gemeente worden jong en oud van harte uitgenodigd mee te wandelen tijdens deze bijzondere herdenkingstocht.
De herdenkingswandeling start om 16.30 uur op de hoek Stationsweg / Oranje-Nassaulaan, waar allereerst gezamenlijk de in oktober 2019 gepresenteerde Namenplaquette vervolgde en vermoorde Sinti- en Roma wordt geplaatst. Nabestaande Pawo Winterstein zal hier een korte bijdrage verzorgen. De plaquette wordt – met toestemming van de eigenaar – geplaatst aan de lage muur tussen hoekpand van 073advocaten en het kantoorpand Stalman & Rijken aan de Oranje-Nassaulaan. Aansluitend zal in de Van der Does de Willeboissingel stilgestaan worden bij de L.W. Beekmanschool en de aldaar geplaatste bijzondere plaquette van vermoorde Joodse leerlingen. Joop van Dijk, voormalig directeur van de L.W. Beekmanschool zal – mede als lid van de stichting Struikelsteen ‘s-Hertogenbosch – een korte toelichting geven. De wandeling wordt vervolgd naar de Sint-Jorisstraat waar rond de Stolperstein van ons jongste vervolgde en vermoorde slachtoffer, de 2 maanden oude Ivor Troostwijk álle in 2020 te leggen Struikelstenen in ’s-Hertogenbosch worden neergelegd. Stadschroniqueur Eric Alink verzorgt hier een passende bijdrage. De wandeling leidt vervolgens naar de Namenplaquette voor alle vermoorde Joodse inwoners van onze gemeente, waar historicus René Kok een toelichting zal geven. De wandeling eindigt rond 17.45 uur in de voormalige Synagoge (nu Willem Twee, Toonzaal, Prins Berhardstraat), waar burgemeester Jack Mikkers en dominee Ruud Stiemer – lid van het Comité 4 mei – met korte overdenkingen de herdenkingstocht afsluiten. De gehele herdenkingstocht wordt muzikaal opgeluisterd door Trio C tot de Derde met klezmer- en Balkanrepertoire.
Eind januari is de internationale herdenkingsdag van de slachtoffers van de Holocaust. Op 27 januari 1945 bevrijdde het Russische Rode leger het vernietigingskamp Auschwitz. In 2005 hebben de Verenigde Naties besloten dat de bevrijding van Auschwitz voortaan als Holocaust Memorial Day herdacht zal worden. Op de laatste zondag van januari staat het Nederlands Auschwitz Comité hierbij stil, en vanwege 75 jaar Vrijheid gemeente ’s-Hertogenbosch sluit onze gemeente hierop aan. Daarmee wil de gemeente ’s-Hertogenbosch – in samenwerking met het Comité 4 mei en de stichting Struikelstenen ’s-Hertogenbosch – de verschillende vervolgde slachtoffergroepen verbinden, evenals de naoorlogse generaties met de generatie die onze vrijheid bevochten heeft, ten koste van meer dan 900 levens van inwoners van onze gemeente.
De inwoners van onze gemeente wensen op gepaste wijze aandacht te schenken aan de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. De gemeente geeft hier – doorgaans samen met inwoners – invulling aan. Dat gebeurt tijdens reguliere herdenkingen in mei en oktober, maar ook met het realiseren van herdenkingsmonumenten. Met het verwezenlijken van de Erelijst met meer dan 900 namen van slachtoffers, het hieraan verbonden digitale vervolg door middel van persoonlijke en familie-informatie, uiteenlopende publicaties en hedendaagse monumenten krijgen alle slachtoffers – soms individueel, meestal als slachtoffergroep – een blijvende plaats in onze gemeente. De afgelopen 15 tot 20 jaar zijn verschillende slachtoffergroepen gemarkeerd. Blijvende herinneringen zijn aangebracht voor onder andere alle gesneuvelde Britse militairen (Roll of Honour, Welsh shield in het Stadhuis en Roll of Honour, tezamen met de Royal Welsh brug), de Joodse slachtoffers (Joods Scholieren Monument, het (meer en meer) leggen van persoonlijke Stolpersteine en de Joodse namenplaquette bij de voormalige Synagoge), de Indië-slachtoffers (HONI-monument en Gedenkteken Indiëgangers) en de recent gepresenteerde namenplaquette met vervolgde en vermoorde Sinti en Roma. Ook in de kernen zijn vanaf de jaren 90 meerdere monumenten opgericht, die allen lokale slachtoffers benoemen.
Voor meer informatie: Gemeente ’s-Hertogenbosch, Projectorganisatie 75 jaar Vrijheid
Nicolette Meeuwsen / Jan de Wit: 06-20015207